Cứ mỗi tuần lại có 1 startup phá sản ở Mỹ

Mở đầu bài viết, tờ BI nhận định năm 2023 là một năm khá khốc liệt với các đơn vị startup và những người sáng lập đang tìm giải pháp huy động vốn đầu tư mạo hiểm. Thậm chí, các founder hiện tại còn mất nhiều thời gian hơn để đi đến một thỏa thuận.

Theo dữ liệu quý III vừa qua từ nền tảng vốn cổ phần Carta cho thấy, một tình trạng tồi tệ đã xảy đến với các công ty startup sử dụng nền tảng của họ. Theo đó, thời gian giữa các vòng gọi vốn ngày càng dài hơn.

Thời gian trung bình kể từ lần cuối huy động được trong Series B của những công ty khởi nghiệp huy động được vốn tại Series C vào quý 3/2023 là 1.090 ngày, khoảng 3 năm.Trong khi, thời gian trung bình từ vòng hạt giống của những công ty khởi nghiệp đã huy động được trong Series A là 787 ngày, hoặc hơn 2 năm một chút. Thế nhưng, dữ liệu của Carta cho thấy, vào đầu năm nay, thời gian chờ đợi trung bình đó ngắn hơn nhiều.

Trong số này, nhiều công ty khởi nghiệp đã huy động vốn lần cuối vào khoảng giữa năm 2020, tương tự như thời điểm ngành đầu tư mạo hiểm đang hồi phục sau cú sốc đại dịch với thị trường hay mắn mắn huy động được trong thời kỳ bùng nổ nguồn vốn từ năm 2021 tới đầu năm 2022.

Do nguồn tài trợ của VC năm nay là thấp nhất kể từ năm 2018 nên thời gian chờ đợi lâu hơn giữa các vòng này không hoàn toàn gây ngạc nhiên. Nguồn tài trợ trong quý 3 ghi nhận 36,7 tỷ USD và đây là tổng số tiền huy động được hàng quý thấp nhất trong hơn 5 năm tại Canada và Mỹ, giảm nhẹ so với quý II/2023.

Trong quý III, số lượng giao dịch được thực hiện vẫn khá ổn định so với quý II. Theo đó, các nhà phân tích của PitchBook không cho rằng quý IV/2023 sẽ có nhiều thay đổi.

“Giai đoạn cuối đã tách biệt khỏi các giai đoạn khác, vì nguồn cung vốn cho các công ty của họ luôn khan hiếm trong suốt cả năm. Không có kỳ vọng rằng việc giao dịch cho VC của Mỹ sẽ thay đổi trong Quý 4 và thị trường sẽ tiếp tục hoạt động như hiện tại”, theo báo cáo quý III Venture Monitor của công ty dữ liệu.

Do đó, các quỹ đầu tư mạo hiểm vẫn sẽ eo hẹp về nguồn vốn của mình, khiến số lượng công ty startup phải tìm kiếm tiền mặt lên tới gần 51.000 đơn vị. Hơn nữa, thời gian quý giá của quỹ đầu tư mạo hiểm trong một cuộc chiến đầy khó khăn không khác gì Hunger Games trong thời gian còn lại của năm và có thể kéo dài tới năm 2024. Theo các nhà phân tích của PitchBook, điều này có nghĩa là nguồn vốn sẵn có sẽ ghi nhận ở mức thấp cho tới khi thị trường sôi động trở lại và thu hút tiền và các công ty trong suốt vòng đời của dự án mạo hiểm.

Thậm chí, tình trạng hiện tại còn nghiêm trọng hơn với hoạt động đầu tư ở giai đoạn cuối bởi nhiều nhà đầu tư mạo hiểm đã từ chối viết những tấm séc lớn. Tiêu chuẩn với những công ty khởi nghiệp nhận được các tấm séc sẽ khá cao. Tuy nhiên, mọi thứ có thể trở nên tồi tệ đối với những công ty hoạt động không tốt.

“Mặt khác, các công ty bình thường không thể đạt được các cột mốc quan trọng hoặc thể hiện sự tiến triển trên con đường dẫn đến lợi nhuận, họ cũng gặp phải những trở ngại lớn cho các sự kiện tài chính trong tương lai”, các nhà phân tích của PitchBook viết.

Thực tế cho thấy đã có tác động của sự căng thẳng về vốn đó.

Các công ty khởi nghiệp đang dần “tuyệt chủng” và có vẻ như chúng ta sẽ ghi nhận một công ty startup “chết” dần sau mỗi tuần. Vào tuần trước, kỳ lân khởi nghiệp AI - Olive AI tập trung vào chăm sóc sức khỏe trị giá 4 tỷ USD, đã thông báo rằng họ sẽ bán bớt các đơn vị kinh doanh cốt lõi của mình và đóng cửa nốt phần còn lại của doanh nghiệp.

Trước đó một vài tuần, công ty khởi nghiệp vận chuyển hàng hóa kỹ thuật số Convoy, cái tên vốn được ca ngợi là “Uber dành cho vận tải đường bộ”, cũng đã huy động được 1,1 tỷ USD từ giới đầu tư như Bill Gate, Jeff Bezos, Marc Benioff và những nhân vật nổi tiếng khác trong giới công nghệ nhưng cũng đã đóng cửa và phải bán công nghệ cho Flexport - một trong những đối thủ cạnh tranh khởi nghiệp chính của họ ở lĩnh vực này.

Đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Convoy, Dan Lewis trong một bản ghi nhớ gửi nhân viên do CNBC xuất bản đã gọi điều kiện thị trường hiện tại là một cơn bão hoàn hảo của các dự kiến nhằm giải thích được phần nào nguyên nhân khiến công ty của ông thất bại.

Lewis nói không chỉ có sự sụp đổ của thị trường vận tải hàng hóa chưa từng có này, mà việc thắt chặt chính sách tiền tệ mạnh mẽ đã thấy trong 18 tháng qua đã khiến ham muốn đầu tư giảm đáng kể và dòng vốn chảy vào các công ty tư nhân giai đoạn cuối không có lãi bị thu hẹp.

Sự đổ vỡ của Olive AI và Convoy - một trong 2 startup khởi nghiệp có giá trị cao và vốn hóa tốt nhất có lẽ đến nay chỉ là bước khởi đầu cho hàng loạt doanh nghiệp đang sắp rơi vào tình cảnh tương tự như vậy.