Dòng vốn từ doanh nghiệp Mỹ sau chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden tại Việt Nam

Vào chiều ngày 10/9, chuyên cơ Không lực Một chở Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đáp xuống sân bay Nội Bài, bắt đầu chuyến thăm cấp Nhà nước của Mỹ tới Việt Nam trong 2 ngày.

Tổng thống Mỹ Joe Biden sang thăm Việt Nam lần này có đoàn tháp tùng bao gồm Ngoại trưởng Antony Blinken, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Marc E. Knapper, Cố vấn An ninh quốc gia Jake Sullivan, Đặc phái viên về Khí hậu của Tổng thống John Kerry. Bên cạnh đó, còn có các trợ lý, phó trợ lý và cố vấn đặc biệt của Tổng thống.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại hội đàm đã thống nhất Tuyên bố chung về việc nâng tầm quan hệ hai nước lên Đối tác Chiến lược toàn diện vì Hòa bình, Hợp tác và Phát triển bền vững.

Vừa qua, GS. TS. David O. Dapice - học giả quốc tế, Đại học Tufts; Trường Quản lý Nhà nước John F. Kennedy, Đại học Harvard, cũng đã có những trao đổi và nhận định về chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden và triển vọng hợp tác song phương.

Nâng tầm quan hệ Việt - Mỹ, một số mặt hàng giá trị thấp có thể ra khỏi Việt Nam

Ông O. Dapice cho rằng lần này, ưu tiên lớn nhất của Tổng thống Joe Biden là nâng cấp quan hệ và củng cố cho mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam trong nhiều lĩnh vực, trong đó có giáo dục, an ninh mạng, năng lượng xanh vào có thể là cả công nghệ cao.

Theo ông O. Dapice nhận định, Mỹ sẽ có vị thế ngang với Nga hoặc Trung Quốc khi quan hệ Mỹ - Việt Nam được nâng cấp trong quan hệ ngoại giao. Thực tế cho thấy việc nâng cấp quan hệ có nhiều ý nghĩa, giúp gia tăng sự tự tin giữa hai quốc gia về khả năng hợp tác sâu rộng ở nhiều vấn đề chung.

Mỹ hiện đang là quốc gia nhập khẩu nhiều hàng hóa nhất của Việt Nam khi thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ đạt 100 tỷ USD. Do đó, sự hợp tác này càng được củng cố. Nếu muốn tăng cường an ninh mạng, Việt Nam có thể sẽ cần trung tâm điện toán đám mây và có thể sẽ có sự hợp tác về vấn đề đó, trong đó bao gồm cả việc đào tạo các nhà khoa học máy tính.

GS. TS. O. Dapice cho rằng Việt Nam cần củng cố mảng tư nhân, đẩy mạnh đào tạo kỹ thuật trình độ trung và cao, đồng thời tiếp tục các biện pháp cải cách. Bên cạnh việc hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực giáo dục, đầu tư công nghệ cao, Mỹ có thể cùng hợp tác trong lĩnh vực AI. Cú huých quan trọng cũng có thể đến từ các khoản vay trong lĩnh vực tài chính xanh.

Một số khoản đầu tư lớn của Foxconn và Pegatron (các nhà cung cấp lớn của Apple) tại Việt Nam là minh chứng cho thấy Việt Nam ở một vị thế phù hợp để là nơi sản xuất thay thế một phần hàng hóa xuất khẩu. Việc thúc đẩy thêm các giá trị nội địa vào hàng hóa xuất khẩu của nước ta sẽ giúp đảm bảo cho hàng xuất từ Việt Nam, tránh được các mức thuế bổ sung.

Việc lao động tại vùng nông thôn bắt đầu chuyển sang làm việc tại các nhà máy cũng có phần hạn chế. Do đó, không bất ngờ khi việc sản xuất một số loại mặt hàng có giá trị thấp có thể di dời sang Campuchia hoặc Bangladesh (hàng dệt may, giày dép, đồ chơi), và các nhà máy tại Việt Nam sẽ hướng tới các sản phẩm có giá trị cao hơn, và người lao động theo đó sẽ được trả lương tốt hơn.

Với sự dịch chuyển này, Việt Nam cũng sẽ bảo vệ khỏi việc doanh nghiệp dùng robot có trình độ công nghệ cao. Việc chuyển dịch trình độ sản xuất tại Việt Nam cần phải được triển khai ở nhiều cấp. Doanh nghiệp cần phải đào tạo nghề, thúc đẩy kỹ năng làm việc trên quy mô lớn cho người lao động.

Tác động từ chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Biden lên các doanh nghiệp Mỹ sẽ ngấm dần

Ông O. Dapice nhận định Chính phủ Việt Nam có thể có những giải pháp hỗ trợ, thế nhưng sẽ cần tới sự đầu tư xét về dài hạn. Quan hệ thương mại Mỹ - Việt Nam khi được nâng cấp sẽ là cơ sở để củng cố niềm tin đối với quy định sẽ không bị thay đổi đột ngột cũng như hỗ trợ cho cả đầu tư FDI và đầu tư nội địa dài hạn.

Ông O. Dapice cho hay thặng dư thương mại Việt - Mỹ cao hơn khi Mỹ áp dụng thuế cao hơn đối với Việt Nam. Về việc tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam sẽ chững lại trong tương lai, việc tăng cường thêm giá trị cho sản phẩm hiện tại sẽ là động lực đối với tăng trưởng GDP, nhưng cũng không khiến thâm hụt hai chiều tăng thêm. Điều đó sẽ xảy ra khi có thêm nhiều doanh nghiệp tư nhân liên kết tốt hơn với các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài.

Tác động từ chuyến thăm của ông Biden lên các doanh nghiệp Mỹ sẽ dần dần. Các doanh nghiệp lớn sẽ bắt đầu thay đổi, điều chỉnh kế hoạch của họ qua thời gian mà không phải là ngay tức khác. Bên cạnh đó, cũng phải tính đến việc sẽ có thời kỳ tăng trưởng kinh tế chậm tại Mỹ bởi chính sách tiền tệ bị thắt chặt. Thế nhưng, theo ông O. Dapice, việc có được mối quan hệ an toàn và thân tình với Mỹ cũng sẽ giúp Việt Nam không chỉ thu hút đầu tư từ quốc gia này.

Là chuyên gia hàng đầu về kinh tế phát triển tại Đông Nam Á, GS. David Dapice nghiên cứu chuyên sâu về Thái Lan, Campuchia, Indonesia và Việt Nam. Khi Indonesia tăng trưởng nhanh chóng, ông từng là cố vấn trưởng cho Bộ Tài chính nước này.

Từ cuối thập niên 1980, GS. Dapice đã nghiên cứu nền kinh tế Việt Nam với các vấn đề kinh tế vĩ mô, chính sách đầu tư công và phát triển vùng là trọng tâm. Chính phủ Việt Nam cũng thường xuyên lấy ý kiến tham khảo của GS. Dapice về các vấn đề kinh tế.