Hỏi đáp những vấn đề về Thanh toán bù trừ trong giao dịch hàng hóa

Trong những năm qua, phương thức bù trừ, thanh toán theo mô hình Trung tâm Thanh toán bù trừ đã trở thành một mô hình thanh toán hiện đại được áp dụng trong thanh toán cho những giao dịch hàng hóa. Mô hình này đóng vai trò vô cùng quan trọng nhờ sự ưu việt trong hoạt động quản lý rủi ro, từ đó giúp cho thị trường hàng hóa có thể hoạt động một cách hiệu quả.

“Thanh toán bù trừ là gì?” - câu hỏi từ bạn đọc Đặng Anh Dũng (Hà Nội).

“Thanh toán bù trừ áp dụng các nguyên tắc như thế nào?” - câu hỏi từ bạn đọc Nguyễn Hải Hưng (Đồng Nai).

Thanh toán bù trừ là gì?

Xét theo khái niệm, thanh toán bù trừ là quá trình ghi nhận cũng như xác định vị thế, tính toán nghĩa vụ tài chính giữa các bên tham gia giao dịch, dựa vào đó để thanh toán tiền trực tiếp từ những khách hàng này sang các khách hàng khác.

Trung tâm Thanh toán bù trừ chính là cầu nối giữa các thành viên kinh doanh, đóng vai trò như một trung gian cho giao dịch của mọi thành phần tham gia thị trường. Theo đó, Trung tâm Thanh toán bù trừ cần phải đảm bảo những yêu cầu dưới đây:

Đảm bảo bên mua và bên bán đều được thanh toán.

Đảm bảo các bên tham gia đều tôn trọng nghĩa vụ của hợp đồng.

Đảm bảo tính minh bạch và bảo mật thông tin.

Thanh toán bù trừ áp dụng các nguyên tắc như thế nào?

Sau khi ngày phiên giao dịch kết thúc, Trung tâm Thanh toán bù trừ sẽ tiến hành tổng hợp cũng như thanh toán bù trừ đối với từng thành viên kinh doanh và chi tiết đến từng hợp đồng giao dịch của từng tài khoản giao dịch hàng hóa.

Theo đó, số liệu này sẽ gồm có những khoản lãi/ lỗ thực tế, lãi/ lỗ dự kiến, thuế và các khoản chi phí khác, sẽ được Trung tâm Thanh toán bù trừ gửi cho từng Thành viên Kinh doanh thông qua email Thành viên Kinh doanh đăng ký với Sở Giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV) vào sáng Ngày phiên giao dịch kế tiếp.

Nguyên tắc tất toán vị thế: Thực tế, tất toán vị thế được xác định theo phương pháp nhập trước xuất trước (FIFO), đây là phương pháp tất toán vị thế và xác định lãi lỗ phát sinh trong giao dịch tính theo các vị thế mở trước được tất toán trước, các vị thế mở sau thì tất toán sau.

Khoản lãi/ lỗ hàng ngày chính là tổng các khoản lãi/lỗ từ các vị thế giao dịch đóng và vị thế giao dịch mở.

Thành viên Kinh doanh trước giờ mở cửa Ngày phiên giao dịch phải đảm bảo Giá trị ròng ký quỹ của tất cả các Tài khoản giao dịch hàng hóa do mình quản lý tối thiểu bằng mức Ký quỹ duy trì.

Với trường hợp tổng Giá trị ròng ký quỹ của tất cả các Tài khoản giao dịch hàng hóa mở tại một Thành viên Kinh doanh thấp hơn tổng mức Ký quỹ duy trì theo quy định, Thành viên Kinh doanh phải nộp tiền bổ sung ký quỹ hoặc đóng vị thế của những Tài khoản giao dịch hàng hóa đang thấp hơn tỷ lệ ký quỹ cho phép cho đến khi Giá trị ròng ký quỹ của Thành viên đó trở về mức Ký quỹ yêu cầu theo quy định.