Hỏi đáp những vấn đề xung quanh Vị thế mở trong giao dịch hàng hoá

Theo Báo Công Thương, vị thế mở là một khái niệm khá phổ biến với các nhà đầu tư trên thị trường tài chính. Tuy nhiên, hầu hết những người mới tham gia hoặc mới tìm hiểu về thị trường hàng hóa đều chưa hiểu rõ sự khác biệt giữa các loạt vị thế mở trong giao dịch hàng hóa cũng như việc tất toán vị thế làm sao cho hợp lý.

Liên quan đến vấn đề Vị thế mở trong giao dịch hàng hoá, có nhiều câu hỏi của bạn đọc thắc mắc những vấn đề xoay quanh. Cụ thể như sau:

“Vị thế mở trong giao dịch hàng hóa là gì?” - câu hỏi của bạn Nguyễn Tiến Long đến từ TP Hồ Chí Minh.

“Tất toán vị thế mở trong giao dịch hàng hoá là gì và quy định thời hạn tất toán như thế nào?” - câu hỏi của bạn Lê Hữu Đồng đến từ Gia Lai.

Vị thế mở trong giao dịch hàng hóa là gì?

Vị thế mở là tổng khối lượng hợp đồng phát sinh trong giao dịch hàng hóa, song chúng chưa được thực hiện tất toán hoặc thực hiện nghĩa vụ giao nhận. Trong thực tế, vị thế mở được chia làm 2 loại là vị thế mở mua và vị thế mở bán.

Trong đó, vị thế mở mua (long position) là tổng khối lượng hợp đồng được mua trong giao dịch nhưng chưa được bán lại hoặc chưa được thực hiện nghĩa vụ giao nhận. Nhà đầu tư nắm giữ vị thế mở mua một hợp đồng với mục đích kỳ vọng giá cả của hợp đồng đó sẽ tăng lên trong tương lai, sau đó bán lại để thu lợi nhuận từ sự chênh lệch giữa giá mua thấp cùng giá bán cao hơn. Hoặc cũng có thể nhà phòng vệ giá (hedge) nhằm nắm giữ vị thế mở mua để phòng ngừa rủi ro tăng giá trong tương lai.

Thứ hai là vị thế mở bán (short position), đây là tổng khối lượng hợp đồng được bán trong giao dịch nhưng vẫn chưa được mua lại hoặc chưa thực hiện nghĩa vụ giao nhận. Theo đó, các nhà đầu tư nắm giữ vị thế mở bán một hợp đồng với mục đích kỳ vọng giá của hợp đồng đó sẽ giảm xuống trong tương lai, đồng thời các nhà đầu tư sẽ mua lại nhằm thu về lợi nhuận từ sự chênh lệch giữa giá bán cao và giá mua thấp hơn, hoặc nhà phòng vệ giá (hedge) nắm giữ vị thế mở bán để phòng ngừa rủi ro giảm giá trong tương lai.

Những điều cần biết về tất toán vị thế mở trong giao dịch hàng hóa

Theo tìm hiểu, tất toán vị thế (bao gồm đóng vị thế và tất toán trạng thái) là việc thực hiện loạt giao dịch đối ứng. Những giao dịch đối ứng này là các giao dịch cùng hợp đồng nhưng lại ngược chiều đối với những vị thế đang mở. Việc tất toán có thể được thực hiện tất toán một phần hoặc là toàn bộ vị thế mở tùy theo khối lượng của các giao dịch đối ứng. Ngoài ra, vị thế giao dịch mở và các giao dịch đối ứng có thể có ngày giao dịch khác nhau.

Những quy định về thời hạn phải tất toán vị thế trong giao dịch hàng hóa

Theo Báo Công Thương, trong giao dịch hàng hóa phái sinh, nếu như không tham gia quá trình giao nhận hàng vật chất thì người nắm giữ vị thế mở sẽ có trách nhiệm thực hiện tất toán vị thế mở lúc đến hạn. Việc tất toán vị thế mở mua/bán cũng có nhiều quy định khác nhau khi đến ngày đáo hạn. Theo đó, trước ngày thông báo đầu tiên vị thế mở mua sẽ phải thực hiện việc tất toán. Ngược lại, vị thế mở bán sẽ được nắm giữ cho đến trước ngày giao dịch cuối cùng.

Đáng chú ý, ngày thông báo đầu tiên chính là ngày mà người nắm giữ vị thế mở mua sẽ phải tiến hành xác nhận với Sở Giao dịch Hàng hóa về việc có tham gia quá trình giao nhận hàng vật chất hay không. Nếu như người nắm giữ vị thế mở mua không tham gia quá trình giao nhận hàng vật chất, những người nắm giữ vị thế mở mua sẽ phải thực hiện việc tất toán vị thế.

Quy định của Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam nêu rõ, tất cả những vị thế mở mua phải thực hiện việc tất toán trước 1 đến 2 ngày làm việc so với ngày thông báo đầu tiên. Đồng thời, các nhà đầu tư có thể tiến hành mở mới hợp đồng mặt hàng đó trong kỳ hạn xa hơn. Theo đó, những vị thế được mở sau ngày thông báo đầu tiên sẽ bị đóng lại ngay lập tức. Điều này đồng nghĩa với việc, các nhà đầu tư không mở mới được vị thế.

Ngày giao dịch cuối cùng được hiểu là ngày cuối cùng mà hợp đồng có thể còn được giao dịch trên thị trường. Nếu những người nắm giữ vị thế mở bán không tham gia quá trình giao nhận hàng vật chất, họ sẽ phải thực hiện tất toán vị thế mở bán. Quy định của Sở Giao dịch Hàng hóa nêu rõ, tất cả các vị thế mở bán phải thực hiện tất toán trước 2 ngày làm việc so với ngày giao dịch cuối cùng.

Trên đây là những thông tin xoay quanh những vấn đề về Vị thế mở trong giao dịch hàng hóa. Hi vọng bài viết giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vấn đề, không chỉ đơn giản là biết mà còn áp dụng được các kiến thức trên vào việc đầu tư, biết được tầm quan trọng của vị thế và biết cách xác định lãi lỗ của hợp đồng…