Nhiều bất cập khi hủy, đổi mã số thuế cá nhân

Theo ngành thuế quy định, mỗi người chỉ được dùng một mã số thuế. Thế nhưng, người dân gặp nhiều vướng mắc khi khai thuế. Theo ông Lê Phúc (Kim Bảng, Hà Nam), hai vợ chồng ông đã có tuổi, không có thu nhập và kê khai là người phụ thuộc của con trai. Ông Phúc được cấp mã số thuế bởi Cục Thuế Hà Nội - nơi con trai ông đóng thuế thu nhập cá nhân để giảm trừ gia cảnh.

Ông Phúc tặng mảnh đất cho con trai theo diện thừa kế vào tháng 9 và kê khai mã số thuế ở tờ khai thuế. Thế nhưng, hồ sơ bị Chi cục Thuế khu vực Kim Bảng (Hà Nam) từ chối vì lý do mã số thuế của ông Phúc là mã số thuế phụ thuộc và đề nghị ông làm thủ tục để chuyển sang loại mã số thuế cá nhân.

Theo cán bộ Chi cục Thuế khu vực Kim Bảng, hồ sơ của ông Phúc chỉ được thông qua khi ông Phúc chuyển đổi mã số thuế phụ thuộc sang cá nhân. Mặt khác, hồ sơ cho và tặng đất của ông Phúc không phát sinh nghĩa vụ thuế.

Ông Phúc phản ánh rằng ông phải di chuyển từ Hà Nam lên Cục Thuế Hà Nội để nộp tờ khai chuyển từ mã số thuế phụ thuộc sang mã số thuế cá nhân rồi chờ 2 tuần mới được chuyển đổi. Việc này khiến ông mất nhiều thời gian di chuyển và chờ đợi làm thủ tục hành chính.

Theo ghi nhận, cũng có nhiều trường hợp như ông Phúc phải làm thủ tục chuyển mã số thuế phụ thuộc sang mã số thuế cá nhân, đặc biệt là khi người già được con kê khai người phụ thuộc để tính giảm trừ gia cảnh. Thế nhưng, lại phải đi làm thủ tục chuyển đổi mã số thuế khi mua sắm các tài sản như xe máy vì phát sinh tờ khai thuế. Ngoài ra, phía cơ quan thuế cũng tốn thêm nhiều thời gian để chuyển đổi.

Theo đại diện của Tổng cục Thuế, quy định yêu cầu MST phụ thuộc sẽ tự động chuyển thành MST cá nhân khi phát sinh tờ khai thuế bất kỳ. Tổng cục Thuế sẽ đề nghị cục thuế địa phương tiến hành rà soát yêu cầu người dân chuyển đổi từ mã số thuế phụ thuộc sang mã số thuế cá nhân.

Theo chị Nguyễn Định (Bắc Ninh), chị đã được cấp mã số thuế theo chứng minh thư nhân dân khi làm việc tại TP HCM. Thế nhưng, sau khi theo gia đình ra Bắc Ninh sinh sống, chuyển sang dùng căn cước công dân, và khi đi xin việc thì chị Định đã dùng căn cước công dân để đăng ký mã số thuế cá nhân mới nên có 2 mã số thuế.

Chị Định cho biết công ty đề nghị chị hủy 1 mã số thuế cá nhân nhưng cơ quan thuế hướng dẫn là phải vào nơi cấp mã số thuế là Cục thuế TPHCM thì mới có thể làm thủ tục dừng. Do đó, chị gặp nhiều khó khăn.

Theo anh Phạm Quang Vinh (Hà Nội), anh cũng bị cấp trùng 2 mã số thuế cá nhân. Tuy nhiên, may mắn là cả hai mã số thuế của anh đều được quản lý bởi cùng 1 cục thuế và không có khoản nợ nào nên việc hủy mã số thuế nhanh chóng. Thế nhưng, con gái anh đang đi học, chưa từng có thu nhập và nhận thu nhập ở đâu, tuy nhiên khi tra cứu căn cước công dân thì đã có mã số thuế tại Bắc Ninh.

Anh Vinh cho biết đã hỏi cán bộ thuế và nhận được lời đáp là không cho hủy. Gia đình anh không biết làm sao để hủy mã số thuế “tự nhiên mà có” của con gái mình. Anh mong cơ quan chức năng xử lý giúp để người dân tránh rủi ro, phiền phức trong thủ tục hành chính khi mà chuyển công nghệ mới và dữ liệu chưa hoàn chỉnh.

Rà soát và làm sạch mã số thuế

Theo Tổng cục Thuế, hiện cơ quan đang rà soát và đồng bộ dữ liệu thuế với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và làm sạch, thống nhất dùng mã số định danh công dân để làm mã số thuế. Tổng cục Thuế sẽ đối sánh dữ liệu giữa dữ liệu mã số thuế cá nhân và dữ liệu dân cư dựa trên dữ liệu xác thực và dữ liệu định danh cá nhân từ cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư.

Nếu như sai lệch, Tổng cục Thuế sẽ chỉ dẫn cơ quan và người nộp thuế thay đổi và chỉnh sửa thông tin chính xác. Việc kiểm tra, rà soát sẽ đảm bảo mỗi cá nhân chỉ được cấp duy nhất 1 mã số thuế và người phụ thuộc của cá nhân được cấp mã số thuế nhằm phục vụ việc giảm trừ gia cảnh, căn cứ theo Luật thuế thu nhập cá nhân.

Theo Tổng cục Thuế, đến nay có 27 triệu MST phải bổ sung thông tin và 48 triệu mã số thuế đã được đối chiếu. Tổng cục Thuế đã đồng bộ mã số định danh công dân với trường hợp cấp mã số thuế mới từ tháng 7/2022.

Ông Mai Sơn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết việc chuyển đổi mã số thuế cá nhân theo mã định danh công dân không gây ảnh hưởng tới người dân.

Ngành thuế đến nay đã cấp được 75 triệu mã số thuế cá nhân. Tổng cục Thuế và Bộ Công an hiện đang đối chiếu dữ liệu của cơ quan thuế và dữ liệu quản lý dân cư và sẽ chuyển đổi hoàn toàn mã số thuế theo mã định danh trong thời gian sắp tới. Việc chuyển đổi sẽ giúp người dân xác định nghĩa vụ thuế với Nhà nước thuận lợi hơn.

Theo TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương, việc hoàn thiện dữ liệu dân cư, bao gồm dữ liệu mã số thuế là cần thiết. Thế nhưng, cơ quan thuế cần triển khai thông thoáng để tạo điều kiện cho người dân.

Ông Doanh đề xuất: “Việc chuẩn hoá thông tin MST nhằm tránh trường hợp người dân né thuế, trốn thuế. Nhưng cơ quan chức năng cần hướng dẫn, tạo điều kiện cho người dân thuận lợi trong quá trình làm thủ tục. Ví dụ, người dân có nhiều hơn 1 MST do các cục thuế địa phương cấp, có thể đóng MST thông qua thủ tục online trên internet".