Phương án rút BHXH một lần chỉ được nhận 50%, phần còn lại xử lý thế nào?
Nếu chưa đóng đủ 15 năm bảo hiểm xã hội nhưng đã đến tuổi nghỉ hưu, người lao động có thể rút BHXH một lần, tiếp tục tục tham gia BHXH tự nguyện cho số năm còn thiếu để được nhận trợ cấp hàng tháng hoặc hưởng lương hưu.
Các phương án thực hiện chế độ BHXH một lần đã nhận được khá nhiều ý kiến tại các buổi góp ý dự thảo Luật BHXH sửa đổi do Đoàn đại biểu Quốc hội TP HCM tổ chức thời gian qua. Trong khi phương án 1 nhận được nhiều sự đồng tình thì phương án 2 vẫn còn những băn khoăn. Bên cạnh sự lo ngại về việc nhận phản ứng tiêu cực từ người lao động, tình trạng ồ ạt nghỉ việc để “chạy luật” khiến lao động tại doanh nghiệp biến động thì một số quan điểm cho rằng phương án 2 là chưa rõ ràng nên người lao động chưa an tâm.
Đại diện Sở Tư Pháp TP HCM cho biết, theo quy định của phương án 2, sẽ giải quyết một phần, và không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đối với trường hợp sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm nhưng người lao động có yêu cầu.

Số thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ. Thế nhưng, phương án này không chỉ rõ trường hợp người lao động nhận 50% của BHXH rồi nhưng nếu muốn hưởng tiếp sẽ được giải quyết không cũng như cách xử lý 50% còn lại nếu người lao động không tìm được việc và không tiếp tục tham gia BHXH.
Ông Nguyễn Duy Cường, Vụ phó BHXH (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội) đã có lý giải về cách giải quyết chế độ 50% tổng thời gian đóng BHXH được bảo lưu sau khi đã rút BHXH một lần. Theo ông, trong trường hợp người lao động tiếp tục đi làm và đóng BHXH, thời gian bảo lưu đã được tiếp tục cộng vào để hưởng đủ chế độ với mức quyền lợi cao hơn như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp… Nếu như chưa đóng đủ 15 năm BHXH mà người lao động đã đến tuổi nghỉ hưu, thì có thể tiếp tục rút BHXH một lần, tiếp tục tham gia đóng tự nguyện cho số năm còn thiếu để nhận trợ cấp mỗi tháng/ hưởng lương hưu.
Cơ quan soạn thảo đang kiến nghị 2 phương án tính mức hưởng trợ cấp từng tháng đúng bằng tổng tiền đã đóng hoặc khoản tiền người lao động rút BHXH một lần
Theo ông Cường giải thích lý do đề xuất tỉ lệ rút BHXH một lần là 50% của tổng thời gian tham gia BHXH của người lao động, Ban soạn thảo thấy rằng rút cao hơn thì phần bảo lưu không đáng kể, và lương hưu sau này sẽ ở mức thấp, trong khi rút thấp hơn thì lao động sẽ phản ứng vì khoản tiền ít không đủ giải quyết nhu cầu.
Ông Cường cho biết, có gần 80% số lao động ở độ tuổi từ 20-40 có nhu cầu tài chính cấp bách, dựa trên số lao động rời lưới an sinh giai đoạn 2016-2022. Do đó, việc cho rút BHXH 50% vừa bảo lưu được hưu trí về sau, vừa đảm bảo được quyền lợi rút bảo hiểm của người lao động.