Cách tránh bẫy tâm lý FOMO trong chứng khoán
Những người đầu tư chứng khoán thường rất dễ rơi vào bẫy Fomo trên thị trường, đây là một trong những hội chứng tâm lý có rất nhiều rủi ro mà không phải nhà đầu tư nào cũng đủ vững vàng để vượt qua.
FOMO là gì?
FOMO là từ viết tắt của Fear Of Missing Out được hiểu là trạng thái tâm lý phát sinh khi mà tiềm thức bị chi phối bởi việc phải thực hiện ngay điều này nếu không sẽ bỏ lỡ cơ hội tốt. Tâm lý FOMO bắt nguồn từ cảm giác lo sợ nếu bỏ lỡ sẽ không có cơ hội tốt hơn đến với mình để kiếm được một khoản giá trị.
Trên thị trường chứng khoán, FOMO thường xuyên xảy ra nhất là với những người mới tham gia thị trường, họ lo sợ nếu như không đầu tư thì một cổ phiếu sẽ tăng mạnh chỉ trong thời gian ngắn. Lúc này, nhà đầu tư sẽ bị chi phối bởi suy nghĩ nếu không bỏ tiền đầu tư thì các nhà đầu tư khác trên thị trường sẽ kiếm lời lớn, do đó, bạn sẽ bị thôi thúc để mua thật nhiều mã cổ phiếu này. Hội chứng này có thể được gọi là FOMO trong chứng khoán.
Thông thường, những cá mập sẽ lợi dụng tâm lý lo sợ đó của nhà đầu tư để đẩy giá cổ phiếu tăng trong thời gian ngắn, khiến cho các cá con ồ ạt nhảy vào mua với số lượng lớn. Khi thời cơ đã chín muồi các Cá Mập sẽ chốt lời số cổ phiếu mà họ đã nắm giữ. Trong một số trường hợp thì hiệu ứng FOMO cũng cho thấy việc nhà đầu tư đã chốt lời hoặc cắt lỗ quá sớm khiến cho nhà đầu tư phải tiếc nuối.
Hiệu ứng này có thể bắt gặp đối với bất cứ ai nhất là những người mới tham gia thị trường, đối với các nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm cũng có thể rơi vào hiệu ứng FOMO nhưng họ sẽ có sự suy xét kĩ lưỡng hơn.
Vì sao hiệu ứng FOMO dễ ảnh hưởng tâm lý người chơi?
Hiệu ứng FOMO có thể xảy ra bất cứ lúc nào và với bất cứ ai, vì thế, nhà đầu tư cần phải biết tại sao mình lại dễ mắc hiệu ứng này như vậy:
- Tâm lý sợ bị bỏ lỡ: Đây chính là cảm giác thường thấy nhất ở các nhà đầu tư khi họ cảm thấy sợ hãi sẽ bỏ lỡ cơ hội chốt lời. Hiệu ứng này khiến các nhà đầu tư không thể đưa ra tầm nhìn dài hạn, khiến họ hoang mang, chao đảo không biết nên làm gì tiếp theo và dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc.
- Quá kỳ vọng vào thị trường: Khi thấy một cổ phiếu tăng nhanh đã khiến nhiều người chủ quan cho rằng cổ phiếu này sẽ còn tăng trong thời gian dài. Nhìn những con số nhảy trên bảng điện tử nhà đầu tư bắt đầu bị thao túng tâm lý khi nghĩ rằng sẽ chốt lời cao với mã cổ phiếu này.
- Quá tự tin hoặc tự ti và thiếu kiên nhẫn: Có nhiều nhà đầu tư tự tin thái quá vào khả năng của bản thân, muốn phô trương cho mọi người thấy những gì mình dự đoán là đúng nên họ đầu tư theo cảm tính cá nhân và cố chấp. Chính điều này đã khiến cho họ dễ dàng rơi vào bẫy FOMO.
- Mong muốn một chiến thắng lớn: Những khoản lợi bé nhỏ không đủ để thỏa mãn ham muốn của nhà đầu tư chứng khoán, vì thế, họ đã nuôi hi vọng tìm đến những cơ hội lớn hơn. Điều này khiến cho nhà đầu tư bị cuốn vào vòng quay và bẫy thị trường tăng giá của các cá mập lớn. Nhưng rất tiếc vì lúc này nhà đầu tư dễ rơi vào tâm lý FOMO và dẫn đến việc mất trắng.
- Nỗi đau thường xuyên mất mát khiến bạn muốn được chiến thắng: Có nhiều nhà đầu tư mới tham gia thị trường thường xuyên đầu tư sai lầm, vì thế, họ nuôi hi vọng vào việc được một lần chiến thắng. Tuy nhiên, điều này đã khiến họ phải chìm vào những tổn thất nặng nề hơn vì đã đầu tư sai cách.
- Thiếu hiểu biết về thị trường và chạy theo đám đông: Bất cứ ai khi tham gia thị trường đều phải có kinh nghiệm và kĩ năng nếu như thiếu đi điều này chắc chắn sẽ khiến nhà đầu tư rót tiền theo cảm tính và số đông. Đây chính là yếu tố khiến nhà đầu tư rơi vào bẫy FOMO lúc nào không biết.
Cách để tránh mắc bẫy FOMO khi đầu tư chứng khoán
Hiệu ứng FOMO xảy ra rất thường xuyên và dễ khiến cho nhà đầu tư lầm tưởng là cơ hội kiếm lời nhờ việc tăng giá. Tuy nhiên trên thực tế không có gì là dễ dàng nếu tham gia thị trường. Vì thế, cần phải có những kinh nghiệm để tránh hiệu ứng FOMO như sau:
- Tìm hiểu thật kỹ về thị trường chứng khoán: Trước tiên, cần phải nắm chắc mọi khía cạnh của thị trường chứng khoán, vì đến cả những nhà đầu tư lâu năm cũng có lúc mắc sai lầm nếu không hiểu thị trường. Nếu như cảm thấy một cổ phiếu đang nằm trong hiệu ứng FOMO thì hãy tỉnh táo và tránh xa để phòng bị.
- Xác định đúng thời gian cắt lỗ: Trường hợp cổ phiếu đã chạm đáy hoặc đu đỉnh cần mạnh dạn cắt lỗ để bảo toàn phần vốn chứ không nên chờ đợi theo đám đông.
-Tỉnh táo, kiên định và tự tin: Không nên mất kiểm soát mà cần phải chắc chắn với những kế hoạch đã đưa ra từ lúc ban đầu. Đừng quá ham muốn việc ăn nhiều lãi hay có thể chờ được giá tăng.
- Xác định đúng phong cách đầu tư: Ngay từ khi tham gia thị trường cần phải xác định khi nào sẽ là thời điểm cắt lỗ và bán khi được lãi, không nên bị mông lung và thường xuyên thay đổi theo đám đông.
- Kiềm chế cảm xúc: Đầu tư chứng khoán khó ở chỗ nhà đầu tư phải kiềm chế được cảm xúc mà chỉ nên dùng lý trí. Do đó, bất cứ quyết định nào được đưa ra cũng phải dùng lý trí và hạn chế tối đa cảm xúc để giải quyết.
- Lợi nhuận không dành cho tất cả mọi người: Nên nhớ lợi nhuận không dành cho cả thị trường mà nó sẽ là khoản lỗ của người khác bù vào người nay. Nên nhà đầu tư cần phải biết tiến lùi đúng thời điểm.
Trên thị trường chứng khoán nếu như rơi vào hiệu ứng FOMO thì khả năng mất tiền sẽ rất cao. Vì thế, nhà đầu tư cần hết sức cẩn thận tránh mắc phải hiệu ứng này nếu không sẽ phải đánh đổi bằng số tiền rất lớn.