Hoa Kỳ là quốc gia đầu tư FDI chính vào ASEAN, Việt Nam có được hưởng lợi?
Hiện nay, Hoa Kỳ đang là nhà đầu tư hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất và tài chính của ASEAN, mỗi lĩnh vực chiếm gần 30% vốn FDI. Lợi thế của đầu tư này thể hiện rõ nét hơn trong lĩnh vực sản xuất - cũng là xương sống thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài của ASEAN.
Báo cáo từ Ngân hàng HSBC cho biết, Hoa Kỳ hiện tại đang trở thành nhà đầu tư FDI chính vào khu vực ASEAN. Đầu tư của quốc gia này vào ASEAN trong 3 năm qua đã tăng từ 14% lên 17%, dù không chênh lệch quá nhiều nhưng Hoa Kỳ hiện đã là quốc gia đầu tư FDI lớn nhất trong khu vực.
Điều này phản ánh sự dịch chuyển chuỗi cung ứng của các nhà đầu tư Hoa Kỳ kể từ căng thẳng thương mại giữa nước này với Trung Quốc. Căng thẳng này dù đã bị gián đoạn bởi đại dịch, song đã nhanh chóng “hồi phục” và tăng lên mức cao kỷ lục.
Hiện nay, Hoa Kỳ đang là nhà đầu tư hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất và tài chính của ASEAN, mỗi lĩnh vực chiếm gần 30% vốn FDI. Lợi thế của đầu tư này thể hiện rõ nét hơn trong lĩnh vực sản xuất - cũng là xương sống thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài của ASEAN. Trong 5 năm qua, Hoa Kỳ đã rót trung bình 12 tỷ USD, tương đương tổng vốn FDI từ EU và ASEAN.
Dễ dàng thấy được, một phần lớn FDI của Hoa Kỳ đã chảy vào ngành sản xuất tiên tiến, điển hình như sản xuất chất bán dẫn cao cấp tại Singapore và Malaysia. Thời điểm hiện tại, có hơn 65% vốn FDI đổ vào ASEAN là nằm ở Singapore, tương đương 25% GDP nước này.
Bên cạnh Singapore, Malaysia và Việt Nam cũng thu hút dòng vốn FDI đáng kể. Tính đến thời điểm hiện tại, FDI mới vào lĩnh vực sản xuất của Việt Nam trong năm nay đã cao hơn mỗi năm trong vòng 3 năm gần đây.
HSBC đánh giá, Việt Nam đã trở thành ngôi sao đang lên của chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu. Ban đầu, phần lớn các khoản đầu tư đổ dồn vào dệt may và giày dép (vốn có giá trị gia tăng thấp hơn), Việt Nam sau đó đã nhanh chóng thăng hạng chuỗi giá trị, phát triển trở thành một trung tâm lắp ráp điện tử quan trọng.
Thành công trong lĩnh vực công nghệ chủ yếu là nhờ lộ trình FDI kéo dài trong nhiều năm của “ông lớn” Samsung tại thị trường Việt cùng khoản đầu tư 18 tỷ USD trong 2 thập kỷ qua. Một nửa sản lượng smartphone của Samsung trên toàn cầu đến từ Việt Nam, nhờ đó khuyến khích các gã khổng lồ công nghệ khác mở rộng hoạt động của mình.
Việt Nam vẫn tiếp tục đi đầu về thu hút FDI chất lượng bất chấp nhiều thách thức thương mại đang diễn ra gay gắt. Trong 8 tháng đầu năm, đầu tư điều chỉnh vốn góp, mua cổ phần, đầu tư thành lập mới tại Việt Nam tăng 40% so với cùng kỳ. Tính riêng lĩnh vực sản xuất chiếm 85% tổng vốn FDI mới.
Đặc biệt, vốn FDI mới đổ vào lĩnh vực sản xuất kể từ đầu năm cho đến nay đã vượt mức đầu tư mỗi năm trong vòng ba năm qua. Tính riêng 2 năm gần đây, Việt Nam đón nhận nhiều dự án lớn hàng tỷ USD, điển hình như dự án 6,4 tỷ USD mở rộng sản xuất của Samsung, dự án 4 tỷ USD của LG về xây dựng nhà máy smartphone hoặc những dự án 2 tỷ và 2,5 tỷ USD của Sharp và Sunny Optical.