Thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công: Hoàn thành phân bổ trước 31/3/2025

Bộ Tài chính vừa có văn bản số 2448/BTC-ĐT báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình thanh toán vốn các chương trình mục tiêu quốc gia (CTMTQG) từ nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) trong tháng 1 và ước lũy kế đến hết tháng 2/2025. Báo cáo nhấn mạnh yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương hoàn thành phân bổ chi tiết kế hoạch vốn trước ngày 31/3/2025, nhằm đảm bảo tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo mục tiêu đề ra.

Tính đến hết tháng 1/2025, lũy kế giải ngân vốn đầu tư công ngân sách trung ương đạt 3,06% tổng kế hoạch vốn được giao, ước tính đến hết tháng 2/2025 con số này sẽ đạt 5,6%. Trong đó, vốn đầu tư các CTMTQG từ ngân sách trung ương đạt 10,4%, tương đương 2,293 tỷ đồng, và dự kiến đến cuối tháng 2 sẽ đạt 19,9%, khoảng 4,376 tỷ đồng. Hiện vẫn còn 7/52 đơn vị chưa hoàn thành phân bổ vốn theo kế hoạch, trong đó 2/2 bộ, cơ quan trung ương và 23/48 địa phương vẫn chưa phân bổ hết kế hoạch vốn. Nguyên nhân chính được cho là do các dự án vẫn đang trong quá trình lập, phê duyệt nên chưa đủ điều kiện giải ngân. Đối với vốn sự nghiệp từ ngân sách trung ương, tiến độ giải ngân vẫn còn chậm, hiện mới đạt 1,5% tổng dự toán thực hiện trong năm 2025, bao gồm cả dự toán kéo dài từ các năm trước. Bộ Tài chính cũng chỉ ra một số sai phạm trong việc phân bổ vốn đầu tư công. Cụ thể, hai tỉnh Tuyên Quang và Bến Tre đã phân bổ tổng cộng 7,870 tỷ đồng cho các tiểu dự án thuộc CTMTQG Giảm nghèo bền vững, trong khi các tiểu dự án này chỉ được sử dụng vốn sự nghiệp, không thuộc diện phân bổ vốn đầu tư công.

Theo Bộ Tài chính, việc chậm giải ngân vốn đầu tư công bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, trong đó có việc chưa điều chỉnh Báo cáo nghiên cứu khả thi của CTMTQG Phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, tâm lý e ngại sai sót trong triển khai, dẫn đến sự thận trọng quá mức tại một số địa phương, cùng với sự chậm trễ trong quá trình lập, phê duyệt dự án, giao dự toán và thực hiện các thủ tục đầu tư, chưa kịp thời tháo gỡ vướng mắc trong tổ chức triển khai và giải ngân nguồn vốn.

Nhằm đảm bảo mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 đạt tối thiểu 95%, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm, trong đó có việc hoàn thành phân bổ chi tiết kế hoạch vốn trước ngày 31/3/2025. Sau thời hạn này, Bộ Tài chính sẽ tổng hợp và báo cáo cấp thẩm quyền để xử lý theo quy định. Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phải thực hiện nghiêm túc, quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy giải ngân vốn theo đúng chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Trưởng ban chỉ đạo trung ương các CTMTQG giai đoạn 2021-2025, đồng thời kịp thời tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện dự án, đảm bảo nguồn vốn được sử dụng đúng mục tiêu, đối tượng và địa bàn theo quy định.

Bộ Tài chính cũng yêu cầu các bộ, cơ quan và địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn ngân sách trung ương năm 2025 phải khẩn trương hoàn thiện thủ tục, phân bổ vốn đúng quy định; trường hợp đã phân bổ, đề nghị gửi báo cáo về Bộ Tài chính để tổng hợp. Đồng thời, các địa phương phải phân bổ vốn CTMTQG theo đúng quy định, đảm bảo thực hiện theo mục tiêu đề ra, tránh sai sót trong quá trình triển khai.

Thời gian qua, Chính phủ đã đưa ra nhiều giải pháp quyết liệt nhằm thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, xem đây là động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Việc chậm giải ngân không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - xã hội mà còn gây lãng phí nguồn lực và làm giảm hiệu quả đầu tư công. Bộ Tài chính nhấn mạnh, các địa phương cần chủ động hơn trong việc phân bổ và giải ngân vốn, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để xử lý nhanh các thủ tục pháp lý liên quan. Nếu không hoàn thành đúng tiến độ, nguồn vốn có thể bị điều chỉnh hoặc cắt giảm, gây ảnh hưởng trực tiếp đến việc triển khai các dự án trọng điểm. Với các giải pháp đồng bộ và sự vào cuộc quyết liệt của các bộ, ngành và địa phương, việc giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2025 kỳ vọng sẽ có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đảm bảo hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước.

Nguyễn Thanh