Tăng cường nhiệt điện bù đắp cho thủy điện - nhiều cơ hội cho cổ phiếu điện

Tăng trưởng sản lượng điện 2023 dự kiến thấp hơn so với dự báo QHĐ8

Nhóm nghiên cứu của VNDirect kỳ vọng tăng trưởng tiêu thụ điện năm 2023 đạt 6% so với cùng kỳ, thấp hơn 28% so với kịch bản thấp trong QHĐ8 do nhu cầu điện công nghiệp suy yếu. Tuy nhiên, mùa hè nền nhiệt cao sẽ thúc đẩy mức tiêu thụ nhóm dân cư trong giai đoạn quý 3/2023. Trong 2024 - 2030, tiêu thụ điện Việt Nam sẽ duy trì ở mức kịch bản cơ sở với tăng trưởng kép trung bình 8,4% theo QHĐ8. Mặc dù giá bán lẻ đã chính thức tăng 3% từ tháng 5/2023, vẫn còn sớm để kỳ vọng vào một sự cải thiện rõ rệt. Việc tiếp tục đề xuất tăng thêm 3% sẽ hỗ trợ tích cực hơn tình hình tài chính của EVN nhằm cải thiện dòng tiền thanh toán cho các nhà máy.

Trong dài hạn, việc bổ sung công suất mới tại miền Bắc cũng như nâng cấp hệ thống truyền tải là nhiệm vụ cấp bách. Sản lượng nhiệt điện cải thiện trong bối cảnh thủy điện suy yếu trong 2023 Trong 2023 - 2024, nhóm nghiên cứu kỳ vọng sản lượng điện khí cải thiện nhờ thủy điện suy yếu sẽ tạo dư địa huy động cho các nguồn nhiệt điện; Tình trạng dư thừa công suất ở miền Nam sẽ dần được hấp thụ khi sản xuất công nghiệp hồi phục. Các nhà máy nhiệt điện tại miền Bắc sẽ hưởng lợi sớm nhất do nguồn than ổn định và chi phí vận chuyển rẻ trong bối cảnh thiếu điện tại miền Bắc.

VNDirect chọn POW, PC1 và đưa QTP, GEG, BCG, NT2 vào danh mục theo dõi Trong đó POW - doanh nghiệp điện khí hàng đầu - sẽ hưởng lợi từ triển vọng tích cực của mảng điện khí. Ngoài ra, trong bối cảnh vẫn có bất ổn trong giai đoạn phát triển tiếp theo của điện NLTT, một cơ chế giá điện chính thức sẽ được ban hành trong năm nay. Khi mọi nút thắt được giải quyết, mảng xây lắp điện, bao gồm thầu EPC điện gió và xây lắp đường dây, trạm biến áp sẽ hưởng lợi sớm nhất. Do đó, PC1 – nhà xây lắp điện và thầu EPC điện gió hàng đầu là sẽ là doanh nghiệp đón đầu xu hướng này.

Tương lai các dòng điện sau Quy hoạch điện 8

QHĐ8 chính thức loại bỏ tổng cộng 13.220MW điện than, đánh dấu hồi kết sớm cho nguồn điện này. Dự kiến điện khí sẽ là nguồn điện mũi nhọn trong giai đoạn 2021 - 2030 với tăng trưởng kép đạt 26%, mức cao nhất trong số các nguồn điện. Phát triển điện gió sẽ là mục tiêu quan trọng trong cả ngắn và dài hạn. Điện gió trên bờ dự kiến tăng trưởng kép 25% trong 2021 - 2030. Ngoài ra, Việt Nam sẽ có 6.000 MW điện gió ngoài khơi đầu tiên trong 2021 - 2030, sau đó sẽ bắt đầu phát triển mạnh mẽ hơn nguồn điện này với tăng trưởng kép đạt 15% trong 2030 - 2050. Sau giai đoạn phát triển ồ ạt từ 2020 - 2021, dự kiến tăng trưởng công suất điện mặt trời sẽ chậm lại từ nay đến 2030.

QHĐ8 vẫn khuyến khích phát triển không giới hạn điện mặt trời áp mái với mục đích tự tiêu thụ. Công suất thủy điện tăng trưởng kép 1% trong 2021-50 do nguồn điện này về cơ bản đã gần hết tiềm năng khai thác, chỉ còn dư địa để phát triển các dự án thủy điện vừa và nhỏ. Ở khía cạnh khác, QHĐ8 đã mạnh dạn đề cao hơn việc phát triển các nguồn điện linh hoạt khác như thủy điện tích năng, pin lưu trữ, và các nguồn điện sinh khối. Chúng tôi tin rằng sự bổ trợ của các nguồn điện mới này sẽ củng cố sự ổn định của hệ thống điện Việt Nam trong dài hạn

QHĐ8 đã thống nhất được một phương án “đủ và xanh”, nhưng có thể sẽ khó thực hiện hơn QHĐ7 điều chỉnh do sự phát triển mạnh mẽ của các nguồn điện giá cao như điện khí và điện NLTT. Theo kịch bản cơ sở, tổng mức đầu tư cho nguồn điện dự kiến đạt 98 tỷ USD trong giai đoạn 2021 - 2030, tương đương 9,8 tỷ USD/năm, phân bổ chủ yếu cho điện khí (30%) và điện gió (35%). Giai đoạn 2031 - 2050, tổng nhu cầu vốn sẽ tăng mạnh và đạt khoảng 363 tỷ USD, tương đương 18,2 tỷ USD/năm, trong đó nhu cầu vốn cho điện gió chiếm phần lớn (63%) và sau đó là điện mặt trời (18%). Nhu cầu phát triển lưới điện dự kiến chiếm khoảng 11% tổng nhu cầu vốn ngành điện trong 2021 - 2030 và 7% trong 2031 - 2050. Việc đảm bảo đúng tiến độ các dự án lưới điện trở nên quan trọng hơn bao giờ hết trong bối cảnh nguồn điện sẽ phát triển rất nhanh.

Cập nhật đến ngày 16/6/2023, đã có 68/85 dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp với tổng công suất 3791,86MW gửi hồ sơ cho Công ty Mua bán điện để đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện. EVN và chủ đầu tư đã hoàn thành đàm phán giá và ký tắt hợp đồng PPA với 55/59 dự án; trong đó Bộ Công Thương đã phê duyệt giá tạm cho 51 dự án. Có 11 dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp đã gửi hồ sơ công nhận ngày vận hành thương mại (COD), trong đó có 10 dự án/phần dự án với tổng công suất 541,52MW đã hoàn thành thủ tục COD, được phát điện thương mại lên lưới với mức giá tạm được tính bằng 50% giá trần khung giá chuyển tiếp. Giai đoạn phát triển tiếp theo của NLTT sẽ có tính cạnh tranh lành mạnh khi chính phủ đang triển khai hoàn thiện cơ chế thí điểm mua bán điện trực tiếp (DPPA), cũng như xây dựng cơ chế đấu thầu cho dự án NLTT./.