Thống đốc NHNN nói gì trước ý kiến “lạm phát thấp, lãi suất cao là nghịch lý”?

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng nêu ý kiến tại phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sáng 16/10, tính đến ngày 21/9, tín dụng tăng 5,33% và đến hết tháng 9 tăng gần 7%. Bà Hồng cho biết tín dụng từ nay đến cuối năm tiếp tục tăng trong bối cảnh Chính phủ, các bộ, ngành hiện đang điều hành quyết liệt trong việc tháo gỡ khó khăn đối với xúc tiến thương mại, tăng khai thác, xuất khẩu.

Bà Hồng nhấn mạnh việc xử lý các ngân hàng yếu kém là rất khó, cần có thời gian. thủ tướng đã chỉ đạo rất quyết liệt ngay từ đầu nhiệm kỳ Chính phủ. Đã trình xin chủ trương của cấp có thẩm quyền, Ngân hàng nước, các bộ ngành hiện đang tích cực triển khai.

Thế nhưng, bà Hồng cho biết trong điều kiện bình thường đã rất khó xử lý các ngân hàng yếu kém. Điều đó còn khó khăn hơn nữa trong bối cảnh nửa nhiệm kỳ với kinh tế trong nước và thế giới vô cùng khó khăn. Bởi vậy, việc xử lý các ngân hàng yếu kém vẫn đang ở giai đoạn hoàn tất.

Ngoài ra, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng cho hay, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế liên quan phát triển kinh tế - xã hội 5 năm có đề cập đến một vài hạn chế trong việc điều hành chính sách tiền tệ. Thế nhưng, bà mong sẽ có cân nhắc và xem xét.

Theo nhiều ý kiến, việc quá tập trung kiểm soát lạm phát cũng là lý do khiến lãi suất cao, nhất là cuối năm 2022, đầu năm 2023 khi doanh nghiệp khó khăn thì việc điều chỉnh tăng trưởng tín dụng chậm là bất cập.

Về điều hành chính sách tiền tệ, bà Hồng cho rằng cần bám sát yêu cầu của Quốc hội và cục diện tổng quan của nền kinh tế. Cụ thể, nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đề nghị hạ mặt bằng lãi suất, đảm bảo thị trường tiền tệ ngoại hối ổn định, đảm bảo an toàn hoạt động trong hệ thống ngân hàng.

Những tháng đầu năm, NHNN vẫn duy trì mức lãi suất điều hành do thế giới tăng lãi suất rất cao và xét thấy trong năm 2022 vẫn có thể kiểm soát lạm phát theo mục tiêu Quốc hội. Thế nhưng, đến tháng 10/2022, Ngân hàng Nhà nước phải tập trung ưu tiên đảm bảo an toàn hệ thống, ngăn ngừa nguy cơ đổ vỡ như một số vụ trên thế giới khi sự kiện Ngân hàng SCB bị rút tiền hàng loạt xảy ra.

Bởi vậy, mọi giải pháp khi đó phải tập trung ngăn ngừa tính đổ vỡ hệ thống và lúc đó các tổ chức tín dụng cũng căng thẳng về thanh khoản, một số nguy cơ mất khả năng chi trả và một số thiếu dự trữ bắt buộc.

Bà Hồng giải thích: “Tại thời điểm đó, Ngân hàng Nhà nước chưa điều chỉnh tăng trưởng tín dụng vì các ngân hàng đang tập trung đáp ứng khả năng chi trả cho người dân khi có tác động tâm lý, dẫn đến người dân rút tiền từ các ngân hàng nhỏ chuyển sang các ngân hàng lớn...”

Bà cho biết thêm, Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh tăng trưởng tín dụng ngay vào đầu tháng 12 nếu thanh khoản được cải thiện dần trong tháng 10,11.

Bà Hồng đề nghị: “Khi hệ thống ngân hàng có sự cố rút tiền hàng loạt thì thị trường tiền tệ, ngoại hối rất căng thẳng, thậm chí là tâm lý nhà đầu tư nước ngoài. Nên vào tháng 10/2022, tỉ giá tăng rất cao, có lúc 10%. Lúc đó, để ổn định tỉ giá chỉ có một số giải pháp là can thiệp ngoại tệ, điều chỉnh tăng lãi suất, hạn chế thanh khoản. Khi đó, Ngân hàng Nhà nước đã làm cả ba và đã giúp ổn định trở lại tỉ giá... Do đó, mong Ủy ban Thường vụ Quốc hội cân nhắc”.

Bà Hồng cũng đã nói về việc “lãi suất thấp, lạm phát cao là nghịch lý thể hiện sự bất cập trong công tác, chính sách điều hành tài khóa”, mong xem xét vì ý kiến này chỉ nhìn về góc độ lãi suất, lạm phát. Trong khi phải căn cứ các nhiệm vụ, trong đó là mục tiêu lạm phát, các dự báo, xu hướng lạm phát trong nước/ thế giới, yêu cầu ổn định tỉ giá, đảm bảo an toàn hệ thống khi điều hành về lãi suất và các công cụ về chính sách tiền tệ.

Bà Hồng nói: “Những nhiệm vụ này không thể hy sinh nhiệm vụ nào, mà phải đảm bảo hài hoà, linh hoạt trong điều hành. Nếu xu hướng lạm phát bùng lên, thì chính sách tiền tệ có nhiệm vụ phòng ngừa, chuẩn bị xu hướng thắt chặt”.

Theo Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, lạm phát có chiều hướng đảo ngược, đã tăng lên từ tháng 7 đến tháng 9 và lạm phát cơ bản tăng 4,49% trong 9 tháng đầu năm. Theo bà Nguyễn Thị Hồng, đó cũng là vấn đề cần lưu ý trong việc điều hành chính sách tiền tệ.