Thua kiện Sojitz 157 tỷ đồng, Nhựa Rạng Đông nói gì?
Mới đây, Công ty Cổ phần Rạng Đông Holding (mã chứng khoán RDP) thông báo nhận được Quyết định của Tòa án nhân dân cấp cao tại TP.HCM số 95 ngày 24/08/2023.
Theo đó, công ty công bố quyết định giải quyết việc kháng cáo, kháng nghị đối với quyết định giải quyết yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài thuộc Tòa án nhân dân cấp cao tại TP. HCM.
Cụ thể: theo đơn yêu cầu ngày 19/7/2022 của Sojitz, ngày 8/9/2017 Sojitz và Rạng Đông đã ký kết hợp đồng mua bán cổ phần. Theo đó, Sojitz mua 5 triệu cổ phần thông thường và đã phát hành và thanh toán đầy đủ của Rạng Đông tại CTCP Nhựa Rạng Đông Long An với giá mua là 174,375 tỷ đồng.
Sau khi chuyển nhượng cổ phần nêu trên, Rạng Đông đã vi phạm một số nghĩa vụ về việc đáp ứng các điều kiện sau chuyển nhượng. Do đó, căn cứ hợp đồng mua bán cổ phần, Sojitz thực hiện quyền chấm dứt hợp đồng và yêu cầu Rạng Đông hoàn trả ngay lập tức 90% giá mua cổ phần đã thanh toán tương đương gần 157 tỷ đồng.
Tuy nhiên, Rạng Đông không hoàn trả nên Sojitz đã tiến hành khởi kiện vụ án tại Trung tâm Trọng tài Quốc tế Singapore (SIAC).
Đến ngày 6/7/2022, Hội đồng trọng tài thuộc SIAC ban hành phán quyết trọng tài số 090 và quyết định: Nguyên đơn Sojitz thắng kiện.
Sojitz chấm dứt hợp pháp hợp đồng mua bán cổ phần ngày 8/9/2017 với Rạng Đông. Bị đơn Rạng Đông vi phạm hợp đồng mua bán cổ phần ngày 8/9/2017 vì không hoàn trả ngay lập tức cho nguyên đơn Sojitz số tiền thanh toán đợt 1 khi hợp đồng mua bán cổ phần chấm dứt.
Rạng Đông phải trả cho Sojitz số tiền gần 157 tỷ đồng như khoản bồi thường thiệt hại, và phải trả cho Sojitz khoản tiền lãi 10%/năm đối với số tiền 157 tỷ đồng, tính từ ngày 1/4/2020 cho đến ngày thanh toán.
Ngoài ra, Rạng Đông còn phải trả phí và lệ phí của hội đồng trọng tài cũng như phí hành chính và lệ phí của SIAC với số tiền 371.564 SGD cho nguyên đơn Sojitz.
Đồng thời, Rạng Đông cũng phải trả cho Sojitz chi phí pháp lý và các chi phí hợp lý khác với số tiền 585.974 USD và 7.414 SGD. Hai khoản nói trên Rạng Đông phải trả tiền lãi tính từ ngày phán quyết được ban hanh đến khi thanh toán với mức lãi suất 5,33%/năm.

Tuy nhiên, phía Rạng Đông cho rằng phán quyết trọng tài nói trên không có căn cứ để được công nhận và cho thi hành tại Việt Nam vì trái với nguyên tắc cơ bản về việc áp dụng pháp luật khi giải quyết tranh chấp theo khoản 2 Điều 3 Bộ luật dân sự 2015.
Ngoài ra, nếu phán quyết này được công nhận và cho thi hành tại Việt Nam sẽ tạo ra một tiền lệ xấu trong việc áp dụng pháp luật, cụ thể là giảm đi giá trị pháp lý của pháp luật Việt Nam trong hoạt động kinh doanh thương mại quốc tế.
Rạng Đông cũng cho rằng phán quyết này trái với nhiều nguyên tắc của pháp luật Việt Nam. Do đó, Rạng Đông phản đối toàn bộ nội dung, cũng như việc công nhận và cho thi hành phán quyết tại Việt Nam.
Tại Quyết định sơ thẩm giải quyết yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của trọng tài nước ngoài số 42/2023/KDTM-ST ngày 10/1/2023, Tòa án Nhân dân TP. HCM đã quyết định: Không công nhận phán quyết trọng tài số 090.
Qua đó, ngày 16/1/2023, Sojitz có đơn kháng cáo toàn bộ quyết định sơ thẩm. và đến ngày 19/1/2023, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân TP. HCM ban hành quyết định kháng nghị đề nghị Tòa án nhân dân cấp cao tại TP. HCM xét xử phúc thẩm theo hướng sửa Quyết định ngày 10/1/2023 theo hướng công nhận và cho thi hành phán quyết số 090 của SIAC tại Việt Nam.
Sau khi xem xét, Tòa án nhân dân cấp cao tại TP. HCM đã quyết định chấp nhận kháng cáo của Sojitz, công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết trọng tài số 090.

Đáng chủ ý, năm 2017, Nhựa Rạng Đông lỗ sau thuế 55 tỷ đồng từ hoạt động kinh doanh chính. Khoản lợi nhuận 124 tỷ đồng từ thương vụ bán cổ phần công ty con đã giúp Nhựa Rạng Đông có được một năm kinh doanh có lãi tới 69 tỷ đồng, được ghi nhận như một khoản lợi nhuận giữ lại dành cho cổ đông.
Trong hơn 10 năm trở lại đây, 2017 là năm duy nhất Nhựa Rạng Đông thua lỗ (từ hoạt động kinh doanh chính).
Dù không trả lại tiền như Sojitz đòi hỏi, trong báo cáo tài chính năm 2020, Nhựa Rạng Đông đã lập tức ghi giảm phần lợi nhuận sau thuế chưa phân phối gần 116 tỷ đồng - thấp hơn 8 tỷ đồng so với khoản lợi nhuận đã ghi nhận vào năm 2017.
Với việc “trả lại” khoản lãi năm xưa, lợi nhuận chưa phân phối của Nhựa Rạng Đông bắt đầu âm từ năm 2020, đến cuối quý II/20023 vẫn còn âm 61 tỷ đồng. Đây cũng là nguyên nhân cổ phiếu RDP của Nhựa Rạng Đông bị đưa vào tình trạng cảnh báo từ năm 2020 đến nay.
Cho đến 17/06/2022, HoSE thông báo giữ nguyên diện cảnh báo theo Quyết định số 397/QĐ-SGDHCM do lợi nhuận sau thuế thu nhập của RDP là 11,02 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế chưa phân phối là -60,97 tỷ đồng (căn cứ Báo cáo tài chính hợp nhất soát xét 6 tháng đầu năm 2023), cổ phiếu chưa đáp ứng quy định tại điểm b khoản 4 Điều 37 Quy chế Niêm yết và giao dịch chứng khoán niêm yết ban hành kèm theo Quyết định số 17/QĐ-HĐTV ngày 31 tháng 03 năm 2022 của Hội đồng Thành viên Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam.
Ở một diễn biến khác, Nhựa Rạng Đông vừa lên phương án phát hành riêng lẻ 30 triệu cổ phiếu cho nhà đầu tư chuyên nghiệp, bao gồm một số lãnh đạo của công ty. Số tiền dự kiến huy động được trong thương vụ phát hành khoảng 300 tỷ đồng. Tuy nhiên, theo kế hoạch, số tiền này sẽ được dùng để chi trả các khoản vay ngân hàng.
Tính đến cuối quý II/2023, Nhựa Rạng Đông vay nợ 1.273 tỷ đồng, trong đó gần 1.000 tỷ đồng sẽ đến hạn trong vòng 1 năm tới. Khoản nợ tới hạn này cũng “gấp rút” không thua kém khoản tiền mà Sojitz đòi từ Nhựa Rạng Đông.
Vì vậy, trong thời gian tới, không loại trừ việc Nhựa Rạng Đông sẽ phải tiếp tục vay vốn để bù đắp những thiếu hụt về dòng tiền.