Thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công: Bộ Tài chính đề xuất loạt biện pháp mạnh
(KTCK) - Giải ngân vốn đầu tư công tiếp tục là ưu tiên của Chính phủ năm 2025. Bộ Tài chính yêu cầu hoàn thành phân bổ vốn trước ngày 31/3/2025 và công khai danh sách địa phương giải ngân thấp. Dự thảo nghị định mới sẽ đơn giản hóa thủ tục, thúc đẩy giải ngân đạt trên 95%, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và các dự án trọng điểm.
Chính phủ và Bộ Tài chính đang đẩy mạnh các biện pháp để cải thiện tiến độ giải ngân vốn đầu tư công (ĐTC) trong năm 2025. Dù tỷ lệ giải ngân đã có cải thiện qua từng năm, nhưng vẫn chưa đạt kỳ vọng, đặc biệt trong bối cảnh mục tiêu giải ngân trên 95% trong năm nay. Để tháo gỡ vướng mắc, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành, địa phương hoàn thành phân bổ vốn trước ngày 31/3/2025, đồng thời triển khai hàng loạt giải pháp hỗ trợ.
Nỗ lực cải thiện giải ngân vốn đầu tư công
Theo ông Dương Bá Đức, Vụ trưởng Vụ Đầu tư (Bộ Tài chính), Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị để đôn đốc giải ngân vốn ĐTC, đồng thời sửa đổi, thay thế đồng bộ các cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, cải cách thủ tục hành chính. Bộ Tài chính cũng liên tục theo dõi, công khai hàng tháng số liệu giải ngân của từng dự án trọng điểm, hỗ trợ các địa phương và đơn vị liên quan nắm bắt tình hình để kịp thời điều chỉnh.
Đặc biệt, Kho bạc Nhà nước đã triển khai dịch vụ công trực tuyến, giúp các đơn vị sử dụng ngân sách có thể giao dịch 24/7. Đồng thời, Bộ Tài chính yêu cầu các bộ, ngành, địa phương sớm phân bổ vốn chi tiết cho từng nhiệm vụ, dự án, làm cơ sở để kiểm tra và thanh toán kế hoạch vốn đầu tư công từ ngân sách nhà nước.
Dù các biện pháp đã được triển khai quyết liệt, nhưng tỷ lệ giải ngân vẫn chưa đạt kỳ vọng. Năm 2024, tỷ lệ giải ngân vốn ĐTC đạt khoảng 93% kế hoạch Thủ tướng giao, nhưng trong hai tháng đầu năm 2025, tỷ lệ này chỉ đạt 7,32% (tương đương hơn 60.423,8 tỷ đồng).
Biện pháp tăng tốc giải ngân vốn ĐTC trong năm 2025
Để đảm bảo mục tiêu giải ngân đạt trên 95%, Bộ Tài chính đề xuất các bộ, ngành, địa phương:
• Khẩn trương hoàn thành phân bổ chi tiết vốn đầu tư công trước ngày 31/3/2025 cho từng nhiệm vụ, dự án theo quy định của pháp luật.
• Đẩy nhanh tiến độ giải ngân theo chỉ đạo của Chính phủ, tập trung vào các dự án quan trọng như cao tốc, dự án liên vùng có vốn đầu tư lớn.
• Tăng cường giám sát và công khai số liệu giải ngân của từng bộ, ngành, địa phương để đảm bảo minh bạch và tạo áp lực thực hiện.
Bộ Tài chính cũng đang trình Chính phủ dự thảo nghị định thay thế Nghị định số 99/2021/NĐ-CP về quản lý, thanh toán và quyết toán ngân sách đầu tư công. Dự thảo này bổ sung cơ chế thanh toán linh hoạt hơn, đẩy mạnh số hóa quy trình kiểm soát, đơn giản hóa thủ tục và làm rõ trách nhiệm của các đơn vị liên quan.
Ngoài ra, dự thảo còn cập nhật khung pháp lý phù hợp với các luật mới như Luật Đầu tư công, Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu, Luật Đất đai sửa đổi. Các chính sách này nhằm tháo gỡ vướng mắc, giúp các dự án đầu tư công tiếp cận nguồn vốn nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính cũng đề xuất hoàn thiện nhiều cơ chế, chính sách khác như quy trình quyết toán vốn, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý đầu tư công, tăng cường kiểm tra giám sát nhằm đảm bảo tiến độ giải ngân.
Công khai danh sách đơn vị giải ngân thấp
Ngày 6/3/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 523/QĐ-TTg thành lập tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Theo đó, Bộ Tài chính có trách nhiệm gửi số liệu giải ngân của các bộ, ngành, địa phương trước ngày 25 hàng tháng để tổng hợp báo cáo Chính phủ.
Đáng chú ý, những đơn vị có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình cả nước sẽ bị công khai danh sách trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư công và Cổng thông tin điện tử Bộ Tài chính. Đồng thời, các bộ, ngành, địa phương này phải có báo cáo giải trình bằng văn bản gửi Bộ Tài chính và Văn phòng Chính phủ để làm cơ sở điều chỉnh chính sách phù hợp.
Việc kiểm tra thực tế tại các địa phương cũng sẽ được triển khai nhằm đảm bảo vốn đầu tư công được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả. Kết quả kiểm tra sẽ được báo cáo Chính phủ tại phiên họp thường kỳ hàng tháng, từ đó đưa ra các giải pháp điều chỉnh kịp thời.
Như vậy, trong bối cảnh năm 2025 đặt mục tiêu giải ngân trên 95% kế hoạch vốn đầu tư công, việc đẩy nhanh phân bổ vốn, nâng cao tính minh bạch và tăng cường kiểm tra giám sát là các giải pháp trọng tâm để đảm bảo nguồn vốn được sử dụng hiệu quả, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.