WeWork chính thức xin phá sản, mầm mống sụp đổ của “tượng đài giới startup” đến từ đâu?

Theo thông tin từ tờ Wall Street Journal, WeWork đã phải đi đến một kết thúc buồn dù từng được tung hô như một startup giá trị nhất nước Mỹ. Công ty đã chính thức nộp đơn xin phá sản theo Chương 11.

Giám đốc điều hành WeWork David Tolley cho hay có khoảng 90% chủ nợ của doanh nghiệp đã chấp nhận chuyển nợ của họ thành vốn chủ sở hữu, và xóa bay khoản nợ khoảng 3 tỷ USD.

Từng có mức định giá lên tới 47 tỷ USD ở thời kỳ đỉnh cao, kỳ lân WeWork đang phải chịu hậu quả của việc mở rộng quá mức khiến họ điều hành nhiều địa điểm không sinh lãi. Vào cuối những năm 2010, nhà cung cấp không gian văn phòng này đã ký hàng trăm hợp đồng thuê văn phòng dài hạn đứng đầu thị trường. Sau đó, tiến hành cải tạo không gian và cho thuê lại theo thời gian ngắn hơn, theo tháng.

Trong bối cảnh nhu cầu về bàn làm việc giảm và số lượng vị trí tuyển dụng tăng lên trong thời kỳ đại dịch nhưng WeWork vẫn phải trả hàng tỷ USD tiền thuê nhà cho chủ sở hữu, mô hình kinh doanh đó đã sụp đổ.

Được đồng sáng lập bởi cựu doanh nhân bán quần áo trẻ em Adam Neumann vào năm 2010, WeWork đã kêu gọi được hàng tỷ USD từ giới đầu tư và xây dựng được mạng lưới không gian làm việc chung toàn cầu với tốc độ chóng mặt. Vào cuối năm 2019, Neumann bị buộc thôi việc sau những nỗ lực bất thành ở đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng và công ty ghi nhận mức thua lỗ ngày càng lớn.

Dù đã cắt giảm chi phí nhưng ban lãnh đạo mới đã nhận thấy những nỗ lực kiếm lợi nhuận bị thất bại vì thị trường văn phòng yếu kém.

Nguồn cơn sụp đổ của WeWork có thể đến từ thời kỳ hoàng kim vào cuối những năm 2010, dưới sự quản lý của Neumann. Khi đó, startup này đam mê vào những trò tiêu khiển đắt đỏ như đầu tư vào một công ty sản xuất sóng nhân tạo và mua một chiếc máy bay phản lực có giá 63 triệu USD. Ngoài ra, họ cũng bắt đầu rải không gian làm việc cho thuê của mình ở nhiều nơi trên toàn cầu. Công ty đã lỗ 1 USD cho mỗi USD thu được trong suốt nhiều năm ở thời gian mà Neumann nắm quyền quản lý.

Sự rời đi của Neumann vào năm 2019, startup này đã thu một đội ngũ quản lý có nhiều kinh nghiệm hơn. Họ cắt giảm đa số các khoản đầu tư phụ và thoát khỏi những trò hề khiến hoạt động kinh doanh cốt lõi bị giảm sự tập trung.

Tuy nhiên, công ty vẫn chưa thể “dứt khoát” với điểm yếu trong mô hình kinh doanh của mình, vốn dĩ dễ bị tổn thương trước bất kỳ sự suy thoái nào trên thị trường văn phòng.

Sau khi ký hợp đồng cho thuê văn phòng từ 10-20 năm, công ty đã làm mới không gian và tạo được tiếng vang với những đặc quyền như uống bia miễn phí để có thể thu hút nhân viên trẻ.

Sau đó, WeWork cho những người thuê nhỏ hơn thuê lại không gian với giá cao và thu tiền theo từng tháng. Điều này có nghĩa là khách hàng có thể sớm ngừng bỏ tiền cho công ty ở thời kỳ suy thoái, trong khi WeWork vẫn gặp nhiều khó khăn khi thanh toán tiền thuê bất động sản.

Đa số hợp đồng thuê của WeWork đều được ký ở khoảng thời gian 2018-2019, thời điểm giá thuê đạt đỉnh trước khi đại dịch Covid 19 bùng phát. Hiện nay, nhu cầu thuê nơi làm việc đã giảm đáng kể tại các thành phố lớn của Mỹ như San Francisco và New York trong bối cảnh bùng nổ làm việc tại nhà. Đó cũng là nơi tập trung nhiều văn phòng cho thuê của WeWork.

Hồ sơ của công ty cho thấy WeWork đã trả hơn 2,7 tỷ USD tiền thuê và lãi hàng năm tính đến tháng 6, có nghĩa là hơn 80% toàn bộ doanh thu của mình. Khoản tiền đó là không đủ để có thể trang trải những chi phí khác của công ty và càng không thể đem đến lợi nhuận.

Kể từ khi thành lập đến tháng 6, tổng khoản lỗ của WeWork đã lên tới 16 tỷ USD, trong bối cảnh công ty đã sử dụng hết tiền huy động được từ giới đầu tư và người cho vay hàng đầu trong thập kỷ qua. Thậm chí, công ty vẫn đốt 300 triệu USD tiền mặt mỗi quý sau 4 năm cắt giảm và tổ chức lại dưới sự quản lý của người mới.

Động thái nộp hồ sơ xin phá sản hiện tại được xem là sẽ giúp WeWork thay đổi tình hình được phần nào đó. Tolley nói: “Bây giờ chúng tôi có khả năng đơn phương từ chối hợp đồng thuê ở Mỹ và Canada”.

Ông cho biết thêm công ty sẽ từ chối từ 50-100 hợp đồng thuê và nỗ lực thỏa thuận lại nhiều hợp đồng khác. Theo ông, ngoài con số này, toàn bộ những không gian khác vẫn sẽ được vận hành như bình thường.

Tuy vậy, một bộ phận khách hàng của công ty đã lo sợ rằng họ không thể vào văn phòng nếu WeWork đóng cửa nên bắt đầu rời đi. Theo người phát ngôn của WeWork, công ty không nhận thấy xu hướng đó.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục thông báo cho các thành viên trong các tòa nhà mà chúng tôi rời đi và cố gắng hết sức để cung cấp các không gian và giải pháp thay thế. Tiền mặt tiếp tục cạn kiệt, khiến công ty rơi vào tình trạng cạn tiền”, người phát ngôn của công ty cho biết.

Theo Alexander Snyder, nhà quản lý danh mục đầu tư tại CenterSquare Investment Management, khó có khả năng WeWork sẽ bị đóng cửa ngay cả khi WeWork nộp đơn xin phá sản. Thương hiệu của công ty vẫn còn giá trị và tương lai của họ sẽ tươi sáng hơn rất nhiều một khi hợp đồng thuê và các khoản nợ không sinh lời không còn nữa

Ông ví WeWork giống như một con mèo. Công ty này có 9 mạng và hiện họ mới chỉ trải qua 2-3 mạng trong số đó.