Xuất khẩu rau quả được kỳ vọng sẽ “bứt phá” trong năm 2024

Trong nhóm hàng nông nghiệp, rau quả đang đứng top đầu xuất khẩu

Thống kê cập nhật của Tổng cục Hải quan cho thấy, trong thời gian nửa đầu tháng 11, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt mức 187,74 triệu USD. Kết quả trên đã nâng kim ngạch tính từ đầu năm đến ngày 15/11 lên con số 5 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2022 tăng hơn 32,06 tỷ USD.

Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, trong 11 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu rau quả ước đạt 5,2 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2022 tăng 70% và là mức cao nhất từ trước đến nay. Và với kim ngạch xuất khẩu 11 tháng ước đạt 5,2 tỷ USD, nhóm rau quả đang đứng trong top đầu xuất khẩu của nhóm hàng nông nghiệp.

Trong thời gian gần đây, Trung Quốc là quốc gia nhập nhiều rau quả Việt Nam nhất là đối với tổng kim ngạch 10 tháng đạt mức 3,2 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2022 tăng 2,7% và chiếm 66% thị phần. Đây có thể nói là năm đột phá của ngành rau quả.

Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam - ông Đặng Nguyên Phúc cho biết, năm 2019, kim ngạch xuất khẩu rau quả cũng chỉ đạt mức hon 3,7 tỷ USD. Sau đó thì bởi ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 cho nên kim ngạch của các năm sau giảm. Trong năm 2022 chỉ đạt mức gần 3,4 tỷ USD. Còn trong năm 2023, dù chưa hết tháng 11 nhưng kim ngạch xuất khẩu đã đạt 5 tỷ USD.

Ông Nguyên nói rằng, năm 2023, xuất khẩu rau quả bứt phá nhờ Trung Quốc cùng nhiều thị trường ở trên thế giới gia tăng nhu cầu hàng Việt. Ngoài ra, Việt Nam cũng có thêm nhiều mặt hàng rau quả xuất khẩu, thị trường tiêu thụ mới. Đáng chú ý, sầu riêng được cấp thêm nhiều mã vùng trồng giúp mở rộng đầu ra cho nông sản Việt. Sản lượng cùng với chất lượng sầu riêng nói riêng, rau quả năm 2023 nói chung có nhiều cải thiện đã giúp gia tăng giá trị xuất khẩu.

Ngoài ra, do Việt Nam tham gia hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới thông qua việc ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương. Song song với đó, các cơ quan chức năng đẩy mạnh xúc tiến, mở rộng thị trường và thúc đẩy các giải pháp tạo thuận lợi cho thương mại.

Những mặt hàng rau quả đã mở cửa thị trường của Việt Nam

Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, các mặt hàng rau quả đã mở cửa thị trường của Việt Nam hiện nay là thanh long, vải, xoài, nhãn, chôm chôm, bưởi, chanh, vú sữa, chuối. Những mặt hàng đang đàm phán mở cửa thị trường đó là chanh leo sang Mỹ, Australia; bưởi sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Ấn Độ; sầu riêng sang Ấn Độ; những loại quả có múi, dừa, sầu riêng đông lạnh sang Trung Quốc. Các mặt hàng khác có tiềm năng mở cửa ở thị trường trong tương lai là bơ, chanh không hạt.

Và với đà xuất khẩu rau quả như hiện nay, mục tiêu là 5 tỷ USD kim ngạch trong cả năm 2023 không quá xa vời. Mặc dù vậy, trong quá trình tăng trưởng nóng của nhiều mặt hàng hiện nay, nhất là các mặt hàng trái cây thì việc yêu cầu giữ vững, không ngừng nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm chính là yếu tố quan trọng hàng đầu, quyết định uy tín cũng như giá trị của cả ngành hàng.

Để có thể giải quyết một phần vấn đề chất lượng sản phẩm, Phó Cục trưởng Bảo vệ thực vật - bà Nguyễn Thị Thu Hương cho biết, thời gian tới, Cục sẽ tập trung vào các giải pháp nhằm minh bạch thông tin, cơ sở dữ liệu; song song với đó là hoàn thiện hướng dẫn kỹ thuật; hoàn thiện bộ tài liệu ngành hàng để có được tiêu chuẩn về giống, phân bón, kỹ thuật sản xuất,... cho nông dân thuận tiện sử dụng.

Và cục sẽ tập trung vào các giải pháp với mục đích minh bạch thông tin, cơ sở dữ liệu; hoàn thiện hướng dẫn kỹ thuật; hoàn thiện bộ tài liệu ngành hàng để có được những tiêu chuẩn về giống, phân bón, kỹ thuật sản xuất,... cho nông dân có thể thuận tiện sử dụng.

Cùng với đó, ngành nông nghiệp cần phải đẩy mạnh chuyển đổi số, đầu tư xây dựng cơ sở dữ liệu, đưa phần mềm quản lý vùng trồng vào cơ sở đóng gói vào sử dụng rộng rãi; phối hợp với các địa phương tiến hành tăng cường kiểm tra, giám sát công tác cấp và quản lý mã số vùng trồng cho đến cơ sở đóng gói.

Xuất khẩu rau quả được kỳ vọng năm 2024 sẽ tươi sáng

Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, trong 11 tháng năm 2023, xuất khẩu rau quả ước đạt 5,2 tỷ USD, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 70% và đây là mức cao nhất từ trước đến nay. Và với con số xuất khẩu này, nhóm rau quả lần đầu dẫn ngành nông nghiệp và vượt các nhóm chủ lực như gạo, cà phê, hạt điều, sắn,... Cùng với kim ngạch xuất khẩu 11 tháng ước đạt 5,2 tỷ USD thì nhóm rau quả đang đứng trong top đầu xuất khẩu của nhóm hàng nông nghiệp.

Đặc biệt, trước đà tăng trưởng như hiện nay, giới chuyên gia đưa ra nhận định, ngành rau quả còn có nhiều dư địa để đẩy mạnh việc xuất khẩu. Mặc dù vậy, để đạt được kim ngạch 7 - 8 tỷ USD còn rất nhiều vấn đề cần phải hướng đến. Trong đó cần phải chú trọng sản xuất sạch, xanh đáp ứng nhu cầu đang ngày càng cao của thị trường quốc tế.

Nói về triển vọng xuất khẩu rau quả trong năm 2024, ông Đặng Phúc Nguyên cho biết, năm 2024 sẽ có thêm nhiều diện tích trồng sầu riêng đến kỳ thu hoạch, đồng thời nhu cầu tiêu thụ ở thị trường lớn nhất là Trung Quốc vẫn còn rất lớn. Mặc dù vậy, để có thể nắm bắt cơ hội cần phải áp dụng nông nghiệp sản xuất tốt, đáp ứng được đầy đủ những tiêu chuẩn, quy định mới mà các thị trường nhập khẩu đặt ra.

Và đề ngành rau quả Việt Nam xây dựng được thương hiệu, vững chân ở thị trường Quốc tế, Nhà nước cần phải đẩy mạnh mở rộng thêm những mặt hàng rau quả xuất khẩu chính ngạch. Nhà nước, nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp cần phải liên kết chặt chẽ, tăng cường năng suất, chất lượng rau quả nhằm mục đích đáp ứng được yêu cầu của quốc gia nhập khẩu. Chỉ có như thế mới hướng đến được việc xuất khẩu bền vững.

Đối với vấn đề này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng cho rằng, nếu như muốn xuất khẩu đi các thị trường lớn thì rau quả Việt Nam phải đáp ứng được đầy đủ các tiêu chuẩn cao của thị trường Mỹ và EU. Chính vì thế, nông sản Việt bên cạnh đảm bảo chất lượng cần phải hướng đến việc phát triển chế biến công nghệ hiện đại. Bên cạnh đó, người dân cũng cần phải tập trung trồng loại cây theo đúng hướng của chính quyền địa phương từ đó giúp tận dụng vùng trồng, nâng cao tỷ lệ chế biến, đáp ứng được nhu cầu về đa dạng hóa sản phẩm.

Và để gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu, Thứ trưởng Bộ Công Thương - bà Phan Thị Thắng cho biết, Bộ Công Thương sẽ tiến hành đẩy mạnh đàm phán, ký kết các Hiệp định, cam kết và liên kết thương mại mới, ký kết các Hiệp định FTA, Hiệp định thương mại đối với các đối tác còn nhiều tiềm năng để đa dạng hóa sản phẩm, thị trường, chuỗi cung ứng.

Đáng chú ý, Bộ Công Thương cũng sẽ tiến hành hỗ trợ cho doanh nghiệp tận dụng các cam kết trong hiệp định thương mại tự do thế hệ mới để đẩy mạnh xuất khẩu, thông qua việc tuyên truyền về quy tắc xuất xứ, cơ hội, cách thức tận dụng cơ hội từ các hiệp định.

Bên cạnh đó, Bộ Công Thương cũng sẽ tiến hành phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đàm phán với Trung Quốc để mở cửa thêm thị trường xuất khẩu cho các mặt hàng rau quả khác của Việt Nam. Song song với đó là nâng cao hiệu quả, điều tiết tốt tốc độ thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu ở khu vực cửa khẩu thuộc biên giới Việt Nam - Trung Quốc, đặc biệt là đối với các mặt hàng nông sản, thủy sản có tính chất thời vụ, chuyển nhanh và mạnh sang xuất khẩu chính ngạch.

Cùng với đó, Bộ Công Thương còn chú trọng trong việc tăng cường cảnh báo sớm các vụ kiện phòng vệ thương mại, hướng dẫn doanh nghiệp cách ứng phó với các vụ kiện. Đồng thời cũng kịp thời thông tin cho doanh nghiệp, hiệp hội về thông tin, nhu cầu, quy định mới của thị trường.